W okresie jesienno-zimowym niemal codziennie w radiu i telewizji słyszymy o zatruciach tlenkiem węgla. Według danych Państwowej Straży Pożarnej w okresie grzewczym 2015/2016 wskutek zaczadzenia zmarło 50 osób, a ponad 2200 zostało poszkodowanych. W latach 2005-2011 przyjmowano do szpitali rocznie od 2557 do 5026 pacjentów zatrutych tlenkiem węgla Pod względem częstotliwości zatrucie tlenkiem węgla zajmuje trzecie miejsce – po zatruciu lekami i alkoholem – dlatego bardzo ważne jest podejmowanie działań mających na celu informowanie o zagrożeniach z nim związanych oraz sposobach, które pozwolą na ograniczenie lub wyeliminowanie ryzyka zatrucia tym gazem.
Co trzeci pożar powstaje w naszym mieszkaniu – tam, gdzie czujemy się najbezpieczniej i zbyt często zapominamy o potencjalnych zagrożeniach. W 2015 roku w Polsce odnotowano prawie 30 tys. pożarów mieszkań, 7414 osób trafiło do szpitala, 512 osób poniosło śmierć w pożarach. W 2016 roku statystyki te są trochę mniej tragiczne jednak w wyniku pożarów w mieszkaniach zmarły aż 304 osoby a 2201 osób zostało rannych.
Czym jest czad i dlaczego jest tak niebezpieczny?
Tlenek węgla (CO), popularnie zwany czadem, jest silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym gazem, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i rozprzestrzenia. Przedostaje się do krwi drogą inhalacyjną (przez oddychanie) i błyskawicznie łączy z hemoglobiną w związek niezdolny do przenoszenia tlenu. W wyniku tego następuje zaburzenie dystrybucji tlenu dostarczanego przez krew do organizmu. W zależności od stężenia czadu oraz czasu narażenia (tj. czasu pozostawania pod jego wpływem) odczuwa się różne dolegliwości: od zmęczenia, mdłości, migreny, przez zawroty głowy, drgawki, problemy z oddychaniem, zaburzenia koordynacji ruchowej, aż po nieodwracalne uszkodzenia tkanki mózgowej i mięśnia sercowego. Niedotlenienie organizmu prowadzi do utraty przytomność i zgonu. Przy dużej koncentracji CO śmiertelne zatrucie może nastąpić w ciągu kilku minut. Należy zwrócić uwagę, że zatrucie w początkowej fazie przypomina objawy grypy lub infekcji przewodu pokarmowego, co często prowadzi do mylnej diagnozy i niewłaściwego sposobu leczenia. Tlenek węgla jest niebezpieczny nie tylko ze względu na skryte i silne działanie toksyczne, ale również dlatego, że tylko dzięki specjalnym czujnikom można jednoznacznie ocenić, czy nie pozostaje się pod jego wpływem.
10 prostych sposobów na uchronienie się przed zgubnymi skutkami tlenku węgla:
- Podczas budowy domu pomyśl o odpowiednim kominie i urządzeniu grzewczym sprawdź atesty i certyfikaty, wybierz tylko takie systemy, które są dopuszczone do użytku na polskim rynku.
- Montaż i opiekę na instalacjami grzewczymi zleć profesjonalistom.
Nie oszczędzaj na fachowcach, bo od ich wiedzy, doświadczenia i umiejętności może zależeć Twoje życie. - Dbaj o urządzenia grzewcze i drożność komina
– serwisuj regularnie piec i nie unikaj okresowych kontroli oraz czyszczenia kominów (w przypadku kominków i kotłów na paliwa stałe trzeba to robić najrzadziej raz na kwartał. Dwa razy do roku kontroluje się i czyści przewody spalinowe z kotłów gazowych i olejowych. Zarządca budynku ma obowiązek przeglądu instalacji nie rzadziej niż raz w roku. - Samodzielnie sprawdzaj ciąg powietrza
– przyłóż kartkę do otworu lub kratki wentylacyjnej, jeśli wszystko jest w porządku, kartka powinna przywrzeć do kratki. - Zadbaj o prawidłową wentylację
– nie zamykaj dopływu świeżego powietrza do mieszkania (nie zaklejaj i nie zasłaniaj otworów wentylacyjnych, staraj się jak najczęściej wietrzyć pomieszczenia, przy wymianie okien zwróć uwagę na możliwość ich rozszczelnienia), regularnie wietrz mieszkanie. - Zamontuj czujnik czadu
– to proste w montażu, niewielkie i niedrogie urządzenie może uratować Ci życie. Detektory są bardzo proste w obsłudze, mają widoczny sygnał alarmu i głośnik. Urządzenia można łatwo zamontować na ścianie, suficie lub umieścić np. na półce jako urządzenie wolno stojące, gdyż nie wymagają dodatkowego okablowania. - Nie dogrzewaj pomieszczeń sprzętami, które nie są do tego przeznaczone
– kuchenka gazowa służy tylko do gotowania. - Uchylaj okno podczas korzystania z otwartego źródła ognia (pieca gazowego z otwartą komorą spalania czy kuchenki gazowej).
- Nie zostawiaj samochodu z odpalonym silnikiem w garażu – nawet wtedy, gdy
brama garażowa jest otwarta. - Nie bagatelizuj możliwych objawów zatrucia tlenkiem węgla – jeśli boli Cię głowa, jest Ci słabo i odczuwasz mdłości, robisz się senny, a Twoja skóra się zaróżowiła i podejrzewasz, że to może być wina czadu, reaguj natychmiast! Otwórz okna i wezwij pomoc.
Zabezpiecz się profesjonalnym czujnikiem czadu
Tylko czujniki
z sensorami elektrochemicznymi
mogą spełnić wymagania
normy PN-EN 50291 dla domowych
wykrywaczy tlenku węgla.
Decydując się na zakup czujnika należy wybierać produkty renomowanych producentów, posiadające certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań normy PN-EN 50291-1:2010 dla domowych czujników tlenku węgla. Na obudowie urządzeń, które pomyślnie przeszły badania na zgodność z ww. normą umieszczony jest znak jednostki certyfikującej, numer normy oraz raportu z badań. Czujników bez takiego oznaczenia nie powinno się kupować. Nie należy sugerować się wyłącznie ceną urządzenia. Podejmując decyzję o zakupie trzeba mieć świadomość, że każdy czujnik CO ma ograniczony czas działania (okres eksploatacji), po upływie którego musi zostać wymieniony. Nie ma na rynku czujników czadu działających „wiecznie”. Zazwyczaj czas eksploatacji tańszych
czujników nie jest dłuższy niż 3 lata, co oznacza, że w porównywalnym okresie trzeba będzie je wymienić dwu a nawet trzykrotnie częściej niż czujniki Kidde, których czas działania wynosi 7 lub 10 lat. Ważną wskazówką dla kupującego może być okres gwarancji jaki producent udziela na urządzenie, który zwykle wynika z okresu eksploatacji czujnika. Na czujniki czadu Kidde w zależności od modelu udzielana jest 7-letnia lub 10-letnia gwarancja.
ZASILANIE BATERYJNE, CZY SIECIOWE?
Coraz większą popularnością cieszą się czujniki zasilane z baterii. Zasilanie bateryjne umożliwia prosty i szybki montaż czujnika w najbardziej optymalnym miejscu oraz zapewnia ochronę również przy zaniku napięcia zasilania w sieci. Nowe baterie gwarantują co najmniej 12 miesięczną pracę czujnika. Świetną opcją na rynku są czujniki Kidde serii 10 zasilane z wbudowanej baterii niewymagającej wymiany w całym 10-letnim okresie użytkowania.
MIEJSCA INSTALACJI
Czujniki CO powinny być we wszystkich pomieszczeniach, w których znajdują się urządzenia mogące być źródłem emisji tlenku węgla. Wybierając miejsca instalacji, należy upewnić się, czy sygnalizację alarmową słychać we wszystkich sypialniach. Jeśli w sypialni znajduje się ww. urządzenie, należy umieścić w niej dodatkowy czujnik. W przypadku instalacji czujnika na ścianie zalecana wysokość od podłogi powinna wynosić ok. 1.5 -1.7 m. Umieszczenie czujnika na takiej wysokości ułatwi jego obsługę.
Odległość czujnika od potencjalnego źródła tlenku węgla nie powinna być mniejsza niż 1.5m i nie większa niż 4 metry. Dzięki specjalnie zaprojektowanej obudowie czujniki Kidde mogą być postawione na płaskiej powierzchni np. na półce lub szafce nocnej. W takim przypadku czujnik powinien być umieszczony na wysokości nie większej niż 1 metr od podłoża, aby zapobiec jego uszkodzeniu w wyniku upadku. Czujnika nie należy instalować w pobliżu okien, drzwi, klimatyzatorów, wentylatorów sufitowych oraz innych urządzeń wymuszających burzliwy przepływ powietrza oraz w miejscach, w których narażony byłby na nadmierne działanie kurzu, brudu, tłuszczu lub chemikaliów. Czynniki te mogą zakłócić prawidłowe działanie sensora lub całkowicie go zablokować.
