Jak obliczyć wymaganą powierzchnię czynną oddymiania do klatki schodowej?

Jak dobrać klapę dymową?

Klapa dymowa to urządzenie montowane na dachu budynku, przystosowane do usuwania dymu i ciepła poza budynek, powstałych na skutek pożaru. Pobocznymi funkcjami klapy jest doświetlenie pomieszczenia oraz wentylacja. Urządzenia te dostarczane są w komplecie z napędem elektrycznym, zazwyczaj zębatkowym. Dostępne są wykonaniu jedno- oraz dwuskrzydłowym.

A – podstawa prosta z blachy stalowej ocynkowanej, wyprofilowana w kształcie litery „C”
z miejscem na docieplenie z wełny mineralnej lub styropianu (podczas montażu). Dolna półka podstawy przystosowana jest do przytwierdzenia klapy do elementów konstrukcyjnych dachu, a górna półka do montażu skrzydła klapy.

B – skrzydło w wykonaniu aluminiowo – poliwęglanowym (w wykonaniu standardowym płyta poliwęglanowa, komorowa o grubości 10mm, istnieje możliwość wykonania klapy z grubszym poliwęglanem).

Przy doborze odpowiedniego rozmiaru klapy lub klap dymowych służących do oddymiania klatki schodowej należy zapoznać się z pojęciami:

Powierzchnia geometryczna klapy dymowej – wielkość powierzchni otworu w klapie dymowej

Powierzchnia czynna klapy dymowej (Acz) – parametr opisujący skuteczność usuwania dymu przez klapę. Jest to wynik mnożenia powierzchni geometrycznej urządzenia oraz współczynnika przepływu. Parametr ten jest ściśle określony przez Producenta dla konkretnego wymiaru klapy. Tabele z powierzchniami czynnymi znajdują się w aprobatach technicznych klap.

Zgodnie z PN-B-02877-4 wymagana powierzchnia czynna otworu oddymiającego powinna wynosić, co najmniej 5% powierzchni rzutu poziomego dla tej klatki na kondygnacji, w której jest największa, w budynkach niskich i średniowysokich. W budynkach wysokich 7,5%. Dodatkowo powierzchnia otworu pod klapę nie może być mniejsza niż 1m² w budynkach niskich i średniowysokich oraz 1,5 m² w budynkach wysokich. System grawitacyjnego odprowadzania dymu może sprawnie funkcjonować, gdy zapewniona zostanie odpowiednia ilość powietrza uzupełniającego. Powierzchnia geometryczna otworu napowietrzającego powinna wynosić, co najmniej 130% powierzchni geometrycznej klapy dymowej. Do napływu świeżego powietrza do klatek schodowych stosuje się głównie automatycznie otwierane drzwi wejściowe lub okna zlokalizowane na najniższej kondygnacji, na której przebywają ludzie. Elementy te wyposaża się w siłowniki elektryczne, które powinny otwierać je niezwłocznie po wszczęciu alarmu.

Przykład

Klatka schodowa o wymiarach 3x4 m w budynku niskim:

Przy doborze klapy dymowej, oprócz wymiarów otworu, ważna jest również wysokość podstawy. Standardowo występują klapy o wysokościach: 30, 50 oraz 75cm. Im wyższa podstawa tym klapa posiada większą powierzchnię czynną oddymiania. Należy zaznaczyć, że podstawa klapy po montażu powinna wystawać, co najmniej 30 cm ponad poszycie dachu.

Dodatkowo powierzchnię czynną klapy można zwiększyć po zastosowaniu owiewek aerodynamicznych oraz dyszy kierującej.

Przykładowo dla klapy 100x100 cm:

1. Owiewki aerodynamiczne – dodatkowe elementy wykonane z blachy aluminiowej o wysokości 25 cm osłaniające narożniki i boki nieosłonięte przez otwarte skrzydło.

2. Dysza kierująca – dodatkowy element wykonany z blachy stalowej ocynkowanej o wysokości
   35cm. Jest to lej, którego górna krawędź jest równa wymiarowi klapy, natomiast dolna o 25 cm dłuższa. Element ten wystaje poniżej stropu o swoją wysokość. Dyszę kierującą stosuje się łącznie z owiewkami.

Otwory w dachu pod klapy dymowe powinny być sytuowane możliwie, jak najbardziej centralnie, w stosunku do podstawy klatki schodowej. W przypadku klatek ze skośnymi stropami, otwory te umieszcza się w górnej 1/3 części stropu. Otwór klapy nie może zostać zmniejszony przez pokrycie stropu, podciągi i inne przeszkody.