Pożary fotowoltaiki - to warto wiedzieć

Na początku warto sobie uświadomić, że ryzyko pojawienia się pożaru instalacji fotowoltaicznej, która została prawidłowo wykonana, jest naprawdę niewielkie. Odsetek takich incydentów liczony jest w promilach, jednak warto mieć na uwadze dwie istotne kwestie. Po pierwsze - mowa tutaj o sytuacji, gdy cała instalacja fotowoltaiczna została wykonana z wysokiej jakości materiałów, a jej projektowaniem i montażem zajmowały się osoby z odpowiednią wiedzą oraz doświadczeniem. Po drugie - nawet marginalne ryzyko nie powinno nas zwalniać z tego, aby zadbać o zabezpieczenia instalacji pv. Dom to przecież niejednokrotnie dobytek całego naszego życia, a ponadto miejsce, w którym chcemy czuć się wyjątkowo bezpiecznie nie tylko my sami, ale i nasi najbliżsi. Eliminacja wszelkiego ryzyka z pewnością jest czymś, co powinniśmy mieć na uwadze.

Przyczyny pożarów fotowoltaiki

Jeżeli mówimy o zabezpieczeniach przeciwpożarowych fotowoltaiki, to na początku warto poznać przyczyny, mogące spowodować pojawienie się ognia. Pozwoli nam to przede wszystkim lepiej zabezpieczyć się przed przykrym incydentem. Co zatem powoduje, że w ogóle dochodzi do wybuchu pożarów paneli fotowoltaicznych? Otóż czynników jest co najmniej kilka. Najliczniejsza grupa to tak zwane czynniki zewnętrzne, na które (niestety) nie mamy wpływu. Wśród nich należy wymienić niesprzyjające warunki atmosferyczne, jak chociażby burze i wyładowania atmosferyczne, intensywne wiatry lub opady, mogące doprowadzić do awarii. Jak wiadomo, na pogodę nie mamy wpływu, dlatego tym bardziej warto zadbać o stosowne zabezpieczenia instalacji pv. Zmieniający się klimat już wielokrotnie pokazał nam, że siła żywiołu bywa naprawdę brutalna.

Kolejna grupa przyczyn, mniej liczna, ale za to zależna w dużej mierze od nas samych, to coś, co możemy ogólnie określić jako błędy ludzkie. Tutaj wskazać należy głównie nieprawidłowości w montażu instalacji fotowoltaicznej, awarie urządzeń, a także błędy w projekcie. Wszystkie trzy przyczyny można łatwo wyeliminować, a tym samym jeszcze bardziej podnieść nasz komfort i poczucie bezpieczeństwa. Jak to zrobić? Otóż tutaj należy pamiętać o czymś, co już wcześniej zostało zasygnalizowane - wysokiej jakości materiałach używanych do tworzenia instalacji fotowoltaicznej, doświadczonych montażystach i stosownych zabezpieczeniach przeciwpożarowych fotowoltaiki.

Panele fotowoltaiczne a gaszenie pożaru

Pierwszą rzeczą, jakiej dokonują strażacy po przyjeździe na miejsce pożaru, jest wyłączenie głównego wyłącznika prądu w domach jednorodzinnych, natomiast w budynkach użyteczności publicznej przeciwpożarowego wyłącznika prądu. W tym drugim przypadku właściciel budynku lub osoba nim zarządzająca, ma również obowiązek powiadomić o stosowaniu alternatywnych źródeł energii, w tym właśnie paneli fotowoltaicznych. Ma to kluczowe znaczenie dla przeprowadzenia akcji gaśniczej, w tym też wyboru odpowiednich środków do gaszenia ognia. Warto też pamiętać, że wyłączenie głównego zasilania w miejscach, gdzie zostały zainstalowane panele pv, nie jest równoznaczne z zakończeniem generowania napięcia stałego. Wówczas strażacy muszą postępować tak, jakby znajdująca się w danym budynku instalacja wciąż była pod napięciem.

Kluczowe znaczenie ma tutaj, aby instalacja posiadała stosowne zabezpieczenie, dzięki któremu w przypadku pożaru można odłączyć inwerter (określany też jako falownik, to właśnie on zmienia prąd stały na zmienny) od paneli pv oraz sieci energetycznej. Obecne przepisy w Polsce nie są na tyle precyzyjne, aby jasno określały, jakie powinno być obowiązkowe wyposażenie budynku, w którym zainstalowane są panele fotowoltaiczne (na przykład mowa tutaj o gaśnicy proszkowej obok wspomnianego falownika). Właściciel instalacji powinien podjąć próbę ugaszenia pożaru (po wcześniejszym odłączeniu napięcia w budynku, wyłączeniu inwertera i zabezpieczenia prądu stałego instalacji pv), a następnie wezwać straż pożarną. W przypadku, gdy odłączenie instalacji jest niemożliwe, należy też wezwać pogotowie energetyczne. Osoby kierujące działaniami ratowniczymi zawsze powinny też sprawdzić, czy budynki (głównie użyteczności publicznej), gdzie doszło do pożaru, nie są wyposażone w panele fotowoltaiczne.

Pożar fotowoltaiki na dachu

Jeżeli mówimy o gaszeniu fotowoltaiki na dachu, to do takiej akcji powinna być oddelegowana tylko niezbędna liczba strażaków. Trzeba też pamiętać, że nie mogą być oni wyposażeni wówczas w te środki gaśnicze, które przewodzą prąd (na przykład piana i woda). Gaszenie instalacji fotowoltaicznej wodą możliwe jest wyłącznie, kiedy zachowane zostają określone zasady bezpieczeństwa. W przypadku prądu zwartego konieczne jest zachowanie przynajmniej 5 metrów odległości od paneli oraz przewodów. W przypadku pożaru fotowoltaiki na dachu nie ma możliwości demontażu paneli pv przez strażaków. Gdy dochodzi do rozprzestrzeniania ognia we wspomnianym miejscu, środki gaśnicze są wyjątkowo kierowane także na moduły fotowoltaiczne, które z reguły są trudno zapalne, a tym samym nie przyczyniają się do rozprzestrzeniania ognia.

Zabezpieczenia przeciwpożarowe - fotowoltaika

Instalacja fotowoltaiczna, podobnie jak każda inna instalacja elektryczna, powinna być zaprojektowana przez fachowca, a jej montaż powinien się odbywać przez osoby z odpowiednimi uprawnieniami. Mając na myśli zabezpieczenia przeciwpożarowe fotowoltaiki, pamiętajmy o nich już na samym początku, czyli na etapie projektu. Wysokiej jakości szybkozłączki, poprawnie przeprowadzone przewody i usługi montażowe doświadczonych firm - to absolutne podstawy. Zabezpieczenia instalacji pv powinny się znajdować nie tylko po stronie prądu zmiennego, ale także stałego (czyli od paneli do falownika). Ma to istotne znaczenie, gdyż właśnie tam pojawia się wysokie napięcie i związane z nim ryzyko porażenia prądem. Zabezpieczenia fotowoltaiki to między innymi zabezpieczenia badprądowe (bezpieczniki i wyłączniki), ograniczniki przepięć oraz rozłączniki. Dzięki nim możliwe jest zabezpieczenie instalacji pv, gdy dojdzie do jej uszkodzenia. Ma to duże znaczenie także w przypadku prowadzenia prac serwisowych, a w sytuacji, gdy dojdzie do pożaru fotowoltaiki, znacznie zmniejsza możliwość porażenia strażaków prądem. Podstawowym zabezpieczeniem powinna być także gaśnica proszkowa (z zawartością przynajmniej 4 kg proszku gaśniczego). Należy umieścić ją w pobliżu falownika i urządzenia, które zabezpiecza instalację.

Zabezpieczenia instalacji pv, które trzeba mieć

Mimo że pożary fotowoltaiki są zjawiskiem stosunkowo rzadkim, to jednak nie powinniśmy bagatelizować problemu. Gwałtowny wzrost popularności tego typu alternatywnego źródła energii elektrycznej sprawił, że na rynku znajdziemy coraz to nowe zabezpieczenia, których użycie podczas instalacji może uchronić nas przed naprawdę przykrymi i niebezpiecznymi skutkami pojawienia się i rozprzestrzeniania ognia.

Wśród innowacji, na jakie warto zwrócić uwagę, jeżeli chodzi o zabezpieczenia przeciwpożarowe fotowoltaiki, wskazać można na przykład obudowy złącza kabla solarnego MC4 z plastrem Stop Fire Sticker. Dlaczego stanowią one idealne rozwiązanie? Otóż złącza wspomnianych kabli narażone są na wiele szkodliwych czynników, wśród których można wymienić między innymi niekorzystne czynniki zewnętrzne (zjawiska atmosferyczne), jak i uszkodzenia mechaniczne i te wynikające z nieprawidłowego montażu. Negatywne oddziaływania na złącza może być właśnie główną przyczyną zwarcia oraz pożarów. Specjalna obudowa chroni przed uszkodzeniem, a wbudowana taśma przeciwpożarowa Stop Fire Sticker jest w stanie ugasić pożar w niezwykle krótkim czasie, wynoszącym zaledwie 90 sekund. Obok nich warto też zwrócić uwagę na taśmę ognioochronną Stop Fire Sticker, która wyposażona została w specjalne pęcherzyki gaśnicze. Podczas kontaktu z ogniem pękają, co pozwala opanować pożar bez konieczności interwencji osób.

Popularność alternatywnych źródeł energii sprawiła, że instalacje fotowoltaiczne stały się niemal stałym elementem wyposażenia wielu domów. I chociaż pożary tego typu konstrukcji są zjawiskiem stosunkowo rzadkim, to warto zadbać o odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe. To zdecydowanie lepsze rozwiązanie niż walka z pożarem oraz jego przykrymi skutkami.